Araç Satışı Olmadan Plaka Değiştirme Mümkün mü?

Araç sahiplerinin aklını en çok kurcalayan konulardan biri, mevcut bir arabanın plakasının satış işlemi olmadan değiştirilip değiştirilemeyeceğidir. Bu konuda net ve güncel bilgiye ulaşmak, çoğu zaman kafa karıştırıcı olabilir. Bu rehberde, 2025 yılı itibarıyla geçerli olan tüm senaryoları, yani plaka değişikliğinin hangi durumlarda mümkün olduğunu ve özel bir plaka almanın şartlarını eksiksiz bir şekilde ele alacağız.

Temel olarak, bir aracın plakasını değiştirmek için iki ana yöntem bulunur: Biri zorunlu durumlarda (satış olmadan), diğeri ise isteğe bağlı (satış ile). Ancak sonuçları ve süreçleri birbirinden tamamen farklıdır.

Yöntem 1: Zorunlu Plaka Değişikliği (Satış Olmadan)

Evet, aracınızı satmadan plaka kombinasyonunu değiştirmenizin mümkün olduğu tek bir durum vardır: her iki plakanızın da birlikte çalınması veya kaybolması.

Ancak bu yöntemin çok kritik bir detayı vardır. Geçmişte, özel plaka almak isteyen bazı kişiler "plakalarım çalındı" şeklinde gerçeğe aykırı beyanda bulunarak istedikleri plakayı almaya çalışıyordu. Bu suistimalin önüne geçmek için devlet çok net bir önlem almıştır:

Çift plaka kayıp veya çalıntı durumunda, aracınıza kesinlikle özel plaka veya rezerve edilmiş bir plaka bağlanamaz.

Bu durumda süreç şu şekilde işler:

1. Resmi Tutanak: Vakit kaybetmeden en yakın polis veya jandarma karakoluna giderek plakalarınızın çalındığına veya kaybolduğuna dair bir tutanak tutturmanız zorunludur.

2. Noter Başvurusu: Bu tutanakla birlikte notere başvurarak plaka değişikliği işlemlerini başlatırsınız.

3. Yeni Plaka Ataması: Sistem, aracınızın bağlı olduğu ilçedeki trafik tescil sıralamasında hangi plaka numarası varsa, size rastgele ve sıradan o plakayı atar. Bu plaka üzerinde hiçbir seçme hakkınız bulunmaz.

Kısacası, satış yapmadan plaka değişikliği mümkündür, ancak bu sadece zorunlu bir durumda gerçekleşir ve sonuçta alacağınız plaka tamamen şansa bağlıdır.

Yöntem 2: İsteğe Bağlı Plaka Değişikliği (Özel Plaka Almak İçin)

Eğer amacınız mevcut plakanızı beğenmediğiniz için değiştirmek veya aklınızdaki belirli bir harf/rakam grubunu (özel plaka) almak ise, bunu yapmanın tek yasal yolu noter kanalıyla bir araç satışı gerçekleştirmektir. Ancak bu satışın da çok önemli bir şartı vardır:

Plaka değişikliği talep edilebilmesi için, alıcının ikametgah adresinin, aracın tescilli olduğu ilden farklı bir ilde olması gerekir.

Bu kuralı basit bir örnekle somutlaştıralım:

• Plaka Değişmez: İstanbul'da (34) kayıtlı bir aracı, yine İstanbul'da yaşayan bir kişi satın alırsa, mevcut 34 plakayı kullanmak zorundadır, plaka değişikliği yapamaz.

• Plaka Değişir: İstanbul'da (34) kayıtlı aynı aracı, ikametgahı Bursa'da (16) olan bir kişi satın alırsa, satış esnasında noterden plaka değişikliği talep edebilir ve aracına yeni bir 16 plaka alabilir.

Bu nedenle, özel plaka almak isteyenler genellikle aracı farklı bir şehirde ikamet eden güvenilir birine satıp, plaka işlemleri tamamlandıktan sonra aracı tekrar kendi üzerlerine alırlar.

İl Dışı Satış ile Özel Plaka Alma Adımları

1. Plaka Sorgulama ve Rezervasyon: İlk olarak, istediğiniz plakanın boşa çıkıp çıkmadığını öğrenmelisiniz. Aracın tescil edileceği ildeki Trafik Tescil Şube Müdürlüğü'nden bu bilgiyi alabilir ve uygunsa plakanın rezervasyonunu yapabilirsiniz. Süreci hızlandırmak için online özel plaka sorgulama hizmetlerinden yararlanarak bir ön araştırma yapmanız faydalı olacaktır.

2. Noter Satışı ve Talep: Farklı ilde ikamet eden alıcı ile birlikte notere gidilir. Satış işlemi esnasında alıcı, plaka değişikliği talebini net bir şekilde belirtir.

3. Yeni Plakaların Basımı: Noterden alınan belgelerle Şoförler ve Otomobilciler Odası'na bağlı plaka basım merkezine gidilerek yeni plaka bastırılır.

Plaka Yenileme ile Plaka Değiştirme Farkı

Unutulmaması gereken bir diğer konu da plaka yenilemedir. Plakalarınızın okunmaz hale gelmesi, yıpranması veya muayeneden geçemeyecek durumda olması halinde yapılan işlem "yenileme"dir. Bu işlemde plaka numaranız değişmez, sadece aynı plakanın fiziki olarak yenisi basılır. Bu, bir plaka değişikliği değildir.